Nowe badanie przeprowadzone przez badaczy z Uniwersytetu w Utah kwestionuje długotrwałe przekonanie, że ewolucja ssaków w Afryce, w tym przodków współczesnego człowieka, była głównie napędzana przez rozwój łąk. Według tej badania zmiany w roślinności mogły mieć wpływ na przestrzenny zasięg grup ssaków, co prowadziło do wymierania i powstawania nowych gatunków.

Badanie skupiło się na modelowaniu reakcji 58 współczesnych gatunków roślinożerców na zmiany w zadrzewieniu w parkach i rezerwatach naturalnych w Afryce. Wyniki wykazały preferencję dla środowisk z około połową zadrzewienia, podczas gdy bardzo niewiele gatunków preferowało otwarte łąki lub zamknięte lasy.

Zespół badawczy uwzględnił również preferencje dietetyczne gatunków ssaków, w tym roślinożerców przęślarskich, liściorysów, owocożerców i mieszanych karmiących się. Gatunki preferujące otwarte siedliska wykazywały spadek prawdopodobieństwa w miarę wzrostu zadrzewienia, podczas gdy gatunki preferujące zamknięte lasy wykazywały spadek prawdopodobieństwa przy zmianie na otwarte łąki. Badanie wykazało, że niektóre gatunki, takie jak impala, bawół i gnu, nie wykazywały wrażliwości na zmiany w pokrywie roślinnej.

Badacze doszli do wniosku, że najbardziej prawdopodobnym ekosystemem, który rozprzestrzeniał się we wczesnym kenozoiku, był środowisko sawanny, z dominacją łąk przeplatających się z krzewami i drzewami. Te środowiska były silnie zależne od rocznej opadów, które mogły zmniejszać produktywność wzrostu w bardziej suchych warunkach lub rozcieńczać składniki odżywcze roślin w obszarach o nadmiernych opadach.

Badanie podkreśliło również ograniczenia wykorzystywania szczątków skamieniałości do odtwarzania przeszłych zmian krajobrazowych. Poprzednie badania sugerowały, że niektóre skamieniałości wskazują na gęste zarośla, ale to badanie dowodzi, że niekoniecznie odwzorowują one dokładnie pokrywę drzewiastą w szerszym obszarze. Badacze ostrzegają, że nie należy polegać wyłącznie na skamieniałościach jako „wskaźnikach gatunków” podczas rekonstrukcji paleoekologicznych.

Podsumowując, badanie sugeruje, że rozwój łąk w późnym kenozoiku może nie być głównym czynnikiem prowadzącym do specjacji i wymierania ssaków w Afryce. Zmiany w pokrywie roślinnej, pod wpływem takich czynników jak opady, odgrywały istotną rolę w ewolucji ssaków na kontynencie.

Źródło:
– Kathryn G. Sokolowski et al., „Czy roślinożercy odpowiadają równinom? Wzmacnianie wniosków paleoekologicznych poprzez analizę współczesnych afrykańskich ssaków”, Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology (2023). DOI: 10.1016/j.palaeo.2023.111786