W dniu 14 października 2023 roku, w Amerykach, odbędzie się rzadkie zjawisko astronomiczne – zaćmienie słoneczne pierścieniowe. Podczas tego zaćmienia cień Księżyca będzie podróżował z różnymi prędkościami, wynoszącymi od 5500 mph do 1250 mph. Prędkość zaćmienia zależy od kilku czynników, takich jak położenie na Ziemi, odległość od Księżyca i prędkość orbitalna Księżyca.

Kształt Ziemi odgrywa ważną rolę w określaniu prędkości zaćmienia. Kiedy cień Księżyca dotknie północnego Pacyfiku, porusza się z imponującą prędkością 198,842 mph. Jednak, opuszczając planetę i wchodząc na Atlantyk, zmniejsza się do 582,976 mph. Cień porusza się szybciej na krańcach trasy zaćmienia, ponieważ oś cienia jest bardziej styczna do powierzchni Ziemi.

W centrum trasy zaćmienia, gdzie przez 5 minut i 17 sekund będzie widoczne „pierścień ognia” u wybrzeży Nikaragui, zaćmienie będzie poruszać się znacznie wolniej, z prędkością 1251 mph. Ta niższa prędkość wynika z faktu, że oś cienia jest prostopadła do powierzchni Ziemi w tym miejscu. Chociaż Księżyc sam w sobie nie zwalnia, to przecięcie się Ziemi i cienia Księżyca tak robi.

W Stanach Zjednoczonych prędkość zaćmienia nie będzie ani najszybsza, ani najwolniejsza. Kiedy cień Księżyca dotrze do wybrzeża Oregonu o godzinie 9:13 PDT, jego prędkość zmniejszy się do 5683 mph. Kiedy opuści wybrzeże Teksasu 50 minut później o godzinie 12:03 CDT, prędkość spadnie jeszcze bardziej do 1772 mph. Podczas przemierzania kraju na południowy wschód, prędkość zaćmienia zmniejszy się o 3911 mph.

Zaćmienie słoneczne pierścieniowe występuje, gdy Księżyc jest nieco dalej na swojej orbicie i nie może całkowicie zasłonić Słońca, tworząc efekt „pierścienia ognia”. Centralny cień Księżyca, znany jako umbra, ma kształt stożka. Podczas całkowitego zaćmienia słonecznego wierzchołek stożka dotyka Ziemi. Jednak podczas zaćmienia słonecznego pierścieniowego stożek nie dotyka w pełni Ziemi, tworząc antumbrę, gdzie Księżyc jest widoczny wewnątrz tarczy słonecznej.

Podsumowując, prędkość zaćmienia słonecznego pierścieniowego różni się w zależności od lokalizacji, a najszybsze prędkości można zaobserwować na krańcach trasy zaćmienia. Zrozumienie czynników wpływających na prędkość zaćmienia przyczynia się do naszej wiedzy i docenienia tego zjawiska niebieskiego.

Źródła:
– Interaktywna mapa zaćmień Xaviera Jubiera
– Dan McGlaun z Eclipse2024.org
– GreatAmericanEclipse.com